૨૦૨૦ ડિજિટલ ઈન્ડિયા એવોર્ડ – ડિજિટલ ઈ-ગવર્નન્સમાં શ્રેષ્ઠતા માટે પ્લેટિનમ એવોર્ડ

સુપ્રીમ કોર્ટની ઈ-કમિટીને ભારતના રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા વર્ષ ૨૦૨૦ માટે ડિજિટલ ગવર્નન્સમાં શ્રેષ્ઠતા માટે પ્લેટિનમ એવોર્ડ એનાયત કરવામાં આવ્યો છે.

ઇ-કમિટીએ તેની નાગરિક કેન્દ્રિત સેવાઓ અને ડિજિટલ સુધારાના નેતૃત્વ સાથે, ખાસ કરીને કોવિડ-૧૯ રોગચાળા દરમિયાન, જીવનમાં ન્યાય મેળવવાના મૂળભૂત અધિકાર માટે નિર્ણાયક ભૂમિકા ભજવી છે. રોગચાળા દરમિયાન ૫૫,૪૧૭,૫૮ કેસોની સુનાવણી કોર્ટ દ્વારા વિડિયો કોન્ફરન્સિંગથી કરવામાં આવી હતી જે ઈ-કોર્ટ પ્રોજેક્ટ દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવેલ ડિજિટલ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનો ઉપયોગ કરીને ઈ-કમિટી વિડિયો કોન્ફરન્સિંગ દ્વારા કેસ ચલાવવામાં ભારતને વૈશ્વિક સ્તરે આગેવાન બનાવે છે. વર્ચ્યુઅલ કોર્ટ દ્વારા દંડ તરીકે ૨૫૦ કરોડની ચુકવણી ઓનલાઈન કરવામાં આવી છે.

નાગરિકો ઈ-કોર્ટની વેબસાઈટ, મોબાઈલ એપ, એસએમએસ અને ઈમેઈલ સેવાઓ દ્વારા કેસની સ્થિતિ,દાવા-સુચિ, કોર્ટના આદેશો ગમે ત્યાં અને કોઈપણ સમયે મેળવી શકે છે. નાગરિકો, અરજદારો અને વકીલો ૧૩.૭૯ કરોડ કેસ અને ૧૩.૧૨ કરોડ ઓર્ડર અને ચુકાદાઓની વિગતો ૨૪ x ૭ નિઃશુલ્ક ઑનલાઇન મેળવી શકે છે.

૩૨૯૩ કોર્ટ સંકુલોમાં ન્યાયિક પ્રક્રિયાને સ્વચાલિત કરવા માટે કેસ ઇન્ફોર્મેશન સિસ્ટમ સક્ષમ કરવામાં આવી છે. ઈ-તાલ દ્વારા ૧૪ ડિસેમ્બર ૨૦૨૦ સુધીમાં ૨૪૨ કરોડ ઈ-ટ્રાન્ઝેક્શન્સ નોંધવામાં આવ્યા છે જે સામાન્ય નાગરિકો સુધી ઈ-કોર્ટ સેવાઓની પહોંચ અને તેની સફળતાને દર્શાવે છે.

નેશનલ જ્યુડિશિયલ ડેટા ગ્રીડ (એન.જે.ડી.જી.) એ ઈ-કમિટિનો એક મુખ્ય પ્રોજેક્ટ છે જે આ માહિતીને જાહેર ડોમેનમાં ઉપલબ્ધ કરાવીને ન્યાયિક પ્રણાલીના કામકાજમાં પારદર્શિતા સુનિશ્ચિત કરીને દેશના પડતર કેસોને ટ્રેક કરે છે.

ઈ-કમિટીએ નેશનલ સર્વિસ એન્ડ ટ્રેકિંગ ઓફ ઈલેક્ટ્રોનિક પ્રોસેસ (NSTEP) દ્વારા પ્રક્રિયાઓની ડિલિવરીને ડિજિટાઈઝ કરી છે.

ઈ-કમિટીએ ડિજીટલ સેવાઓ સહિતની ન્યાયિક પ્રક્રિયાઓને વિકલાંગ વ્યક્તિઓ માટે સુલભ બનાવવા, કોર્ટની વેબસાઈટને સુલભ બનાવવા, કેસ ઓનલાઈન ફાઇલ કરવા માટે ઈ-ફાઈલિંગ શરૂ કરવા અને દૃષ્ટિની ખામી ધરાવતી વ્યક્તિઓ માટે સુલભ ફોર્મેટમાં ઓર્ડર અને ચુકાદાઓ ઉપલબ્ધ કરાવવાના પગલાં લઈને વિકલાંગ વ્યક્તિઓ માટે સુલભ બનાવવાની ક્ષમતા પણ હાથ ધરી છે.

ડિજિટલ સુધારા દ્વારા ન્યાયતંત્રમાં ક્રાંતિ લાવવા ઉપરાંત, ઈ-કમિટીના તાલીમ કાર્યક્રમો રોગચાળા દરમિયાન (મે ૨૦૨૦ થી ડિસેમ્બર ૨૦૨૦) ૧.૬૭ લાખ વકીલો, ન્યાયાધીશો અને કોર્ટ સ્ટાફ સુધી પહોંચ્યા છે.

પુરસ્કારની વિગતો